Interkerkelijk Dovenpastoraat

Als je doof bent, kun je de kerkdienst niet meemaken. Je hoort geen muziek en geen zingen, geen gesproken woord. Ja, bijna alles in de kerk gaat via spreken en luisteren. Als je doof bent, sta je er buiten. Hoe kun je dan toch meedoen? Dovenpastoraat Dat is de taak voor het dovenpastoraat. Doofheid is een zeer ingrijpende handicap. Het verbreekt de normale communicatie tussen mensen. Als je doof bent moet je leren op andere manieren te communiceren. Wil je kunnen meedoen in de kerk als dove, zal de kerk zich moeten aanpassen aan de mogelijkheden van communiceren met dove mensen. De meeste doven communiceren in gebarentaal. In Nederland is dat de Nederlandse Gebarentaal (NGT). Daarnaast zijn er doven die gebruik maken van geschreven communicatie. Dat betreft speciaal die doven die op latere leeftijd doof geworden zijn. Een misverstand is dat doven kunnen communiceren door liplezen. Binnen de dovenwereld noemen we dat spraakafzien. De beste spraakafziener kan maximaal 40 % van alle Nederlandse woorden aflezen. De rest moet geraden worden. Terwijl dan nog de spreker duidelijk gearticuleerd moet spreken en goed zichtbaar moet zijn. Een onmogelijke opgave. Vandaar dat dove mensen er gebaren bij gebruiken. Gebaren samen met spraakafzien vormen de NGT. Binnen het dovenpastoraat zullen we ons moeten bekwamen in het spreken van NGT en andere vormen van gebarentaal. Zo kunnen we doven in hun eigen taal het evangelie doorgeven. Zo houden we Bijbelkringen en wordt er catechese gegeven. Ook in het persoonlijk pastoraat is het communiceren in NGT wezenlijk. Op die manier kunnen dove mensen ook meedoen in de kerk. Dat betekent dat er gespecialiseerde mensen nodig zijn. Ook mensen die weten wat pastoraat en verkondiging is. Daarom zijn predikanten en/of kerkelijk werkers, gespecialiseerd in pastoraat aan doven onmisbaar. Organisatie In Nederland kennen we binnen de kerken verschillende vormen van dovenpastoraat. Verschillende kerken hebben eigen dovenpastoraat opgezet. Ik noem hier de Geref. Kerken Vrijgemaakt, de Gereformeerde Gemeenten, de Roomskatholieke kerk. Daarnaast kennen we een bijzonder samenwerkingsverband: Het Interkerkelijk Dovenpastoraat. In de 60-er jaren van de vorige eeuw is het dovenpastoraat langzamerhand ontwikkeld. In de Ned. Herv.. kerk en in de Geref. Kerken synodaal ontstonden ongeveer gelijktijdig vormen van dovenpastoraat. De aanzet werd gegeven door de NCBD (De Ned. Chr. Bond van doven). De kerken hebben ingezien dat, wat zij deden: bijeenbrengen van doven in regionale groepen en dan eenvoudige kerkdiensten houden, echt kerkenwerk was. Zo kwamen er de eerste predikanten voor doven. Even later gebeurde een zelfde ontwikkeling binnen de Chr. Geref. Kerken. Die 3 predikanten voor doven kwamen elkaar tegen in de groepen van de NCBD. Toen is gezegd: Dit werk moeten we gezamenlijk oppakken. Zo is er vanaf 1971 een samenwerkingsovereenkomst tussen deze 3 kerken, waarbij de dovenpastores mandaat kregen om in alle 3 de kerkverbanden voor te gaan in diensten met doven en alle ambtelijke handelingen te mogen verrichten. Nederland werd opgedeeld in drieën (zie het kaartje) . Na het samengaan van de Ned. Herv. Kerk met de Geref. Kerken synodaal is dit samenwerkingsverband overgenomen door de Protestantse Kerk in Nederland. Het Interkerkelijk Dovenpastoraat wordt nu gedragen door de PKN en de Chr. Geref. Kerken. Onlangs hebben de Ned. Geref. Kerken aangegeven zich bij dit Interkerkelijk Dovenpastoraat te willen voegen. Binnen het Interkerkelijk Dovenpastoraat zijn er zo 1000-1200 dove christenen. Regionaal is er een schema van op elkaar aansluitende Interkerkelijke Commissies die in hun regio het dovenpastoraat organiseren: kerkdiensten, catechese, bijbelkringen, persoonlijk pastoraat. Dreigende bezuinigingen. Op dit moment is het zo dat binnen de PKN de inkomsten teruglopen en er veel bezuinigd moet worden. Helaas lijkt het dovenpastoraat daar ook niet aan te ontkomen. Of dit unieke samenwerkingsverband daarom blijft bestaan is op dit moment de grote vraag. Vanuit het Interkerkelijk Dovenpastoraat is het moeilijk in te zien, waarom in tijden van bezuiniging mensen met een beperking extra gekort moeten worden op hun voorzieningen in de kerken. Meer informatie Wie meer wil weten over het wel en wee van het Interkerkelijk Dovenpastoraat kan terecht op onze website: www.dovenpastoraat.nl Daar vindt u ook adressen van dovenpastores, Interkerkelijke Commissies, overzichten van aangepaste kerkdiensten voor doven, etc. Namens het Interkerkelijk Dovenpastoraat, ds. A. Dingemanse, dovenpastor voor Noord- en Oost Nederland.