Pastor Jozef Okonek gaat op zondag vier keer voor in viering
Sinds 1 februari 2008 werkt hij voor de Poolse gemeenschap in ons land. Bijna twee jaar is pastor Jozef Okonek ook de geestelijk leider van de katholieke parochies in Hoogeveen, Beilen en Meppel. Op zondag levert hij een topprestatie. Hij gaat op die dag vaak vier keer voor in een viering. Twee keer viert hij de eucharistie met zijn gelovigen in het westen van Drenthe. Twee maal gaat hij ergens anders voor in Poolse vieringen. Wie is Jozef Okonek?
"Ik ben geboren in Polen, in de plaats Chojnice, als de oudste van drie kinderen en opgegroeid in het dorp Pruszcz. Beide dorpen liggen in de provincie Pommeren in het noorden van Polen, niet ver van Gdansk. Het is een mooi gebied met bossen en meren en het trekt daarom veel toeristen. Ik ging eerst naar de basisschool in het dorp.
Op mijn vijftiende jaar ging ik met de bus naar de middelbare school in een vijftien kilometer verderop gelegen plaats. Dat betekende voor mij een nieuwe vrijheid en dit gevoel werd versterkt omdat het 1989 was en er voor iedereen een nieuw tijdperk aanbrak na de val van het communistische regime. Ik heb eindexamen, Bachelor diploma, gedaan in mei 1993. Mijn hobby was geschiedenis en ik bereidde me voor op het toelatingsexamen voor de universiteit om leraar geschiedenis te kunnen worden. Toen, opeens, binnen één dag, wist ik: ik wil priester worden! Ik wist het heel zeker.
Ik kreeg een folder onder ogen van de congregatie Societas Christi Pro Emigrantibus Polonis (Gemeenschap van Christus voor Poolse Emigranten) en ik raakte zeer geïnteresseerd. Ik ging naar Poznan voor een intakegesprek met de rector van deze congregatie. Daarna volgde er één jaar noviciaat waarin ik het kloosterleven van de orde leerde kennen en de geschiedenis ervan bestudeerde. Vervolgens mijn opleiding tot priester. De seminarietijd duurt in mijn congregatie zeven jaar. Ik ben tot priester gewijd op 23 mei 2000 in de kathedraal van Poznan."
Kunt u iets vertellen over uw congregatie?
"De eerste opdracht van mijn congregatie is het werken in Poolse gemeenschappen buiten Polen, over de hele wereld verspreid. Nederland, Duitsland en Italië vormen samen één provincie. In Nederland was al langer een collega gestationeerd in Utrecht. Die kwam een keer in de maand naar Groningen om de mis op te dragen. Door de seizoensarbeid van Polen in ons land en het open gaan van de grenzen in Europa, werd de Poolse gemeenschap in het noorden en oosten van Nederland groter. Momenteel gaan ongeveer zo’n 130 mensen naar een mis. Daarom besloot onze congregatie begin 2008 om ook een priester in Groningen te stationeren. Dat werd ik.
In augustus 2007 was ik overgeplaatst naar het provinciehuis van onze congregatie in het Duitse Bochum in Duitsland. Toenmalig bisschop Eijk van het bisdom Groningen-Leeuwarden had contact opgenomen met onze congregatie in Bochum met de vraag of hij een Poolse priester kon benoemen voor de groeiende Poolse gemeenschap in Groningen. Het ging dus om een extra priester uit Polen, naast de collega die al in Utrecht zat. De uitkomst was dat ik sinds 1 februari 2008 in die Poolse gemeenschap werk. Ze denken dat ze voor twee of drie maanden komen om te werken. Maar velen werken en wonen al twintig jaar.
Na een tijdje kwamen er gesprekken op gang met het bisdom Groningen. Dit in verband met het nijpende priestertekort in ons bisdom. Er volgde een lange procedure met veel gesprekken, ook met de provinciaal van onze congregatie. Zo kwam ik in 2010 naar Hoogeveen om te werken voor het samenwerkingsverband."
Hoe ervaart u het werk in een Nederlandse parochie en kunt u iets vertellen over het verschil in parochieleven tussen Polen en Nederland?
"Het is een nieuwe en mooie ervaring voor mij! Ik heb nu minder contact met de Poolse mensen, maar de mis is voor hen het belangrijkste. Ik verzorg nu meestal vier missen per zondag, twee in het Nederlands en twee in het Pools. In Nederlandse parochies wordt veel meer vergaderd; er zijn veel groepen actief binnen de parochie. In Polen is dat minder, omdat bijvoorbeeld alle catechese door priesters wordt verzorgd op de scholen. Er is dus geen vrijwilligersgroep voor catechese die moet vergaderen om het werk goed te coördineren en in te richten. Dit geldt ook voor de Eerste Heilige Communie en de voorbereiding op het Vormsel. In het algemeen wordt het werk in Polen meer door de priesters zelf gedaan. In Nederland, vooral in het bisdom Groningen-Leeuwarden, zijn zo weinig priesters dat er veel vrijwilligers actief moeten zijn in de parochies. Dit levert natuurlijk veel meer vergaderingen op."
Hoe is uw ontwikkeling van uw geloof geweest?
"Ik had al geleerd dat God veel liefde heeft voor de mens en dat Jezus trooster en hulp is voor arme mensen. Er waren in die tijd bij ons al veel arme Roemenen die rondzwierven over straat. Ik had dus een beeld bij arme mensen en ik kon zien wat hulp aan arme mensen betekent. De Rooms-katholieke mens heeft daar een opdracht; de kerkgemeenschap heeft daar een opdracht. De gemeenschap is belangrijk; iedereen hoort erbij. Zo’n 20, 30 jaar geleden was de gemeenschap het belangrijkste. De congregatie waartoe ik vind dat ook belangrijk. Poolse emigranten hebben ook gemeenschappen over de hele wereld. Mensen horen bij de kerk als gemeenschap.
Op individueel niveau hebben zij als opdracht te werken aan opstanding. Zoals Christus is opgestaan, zo moet ook elk mens opstaan in eigen werken en handelen. Door de opstanding van Christus, heeft de mens nieuw leven gekregen met God. Opstaan is voor de mens hard werken! Verrijzenis betekent nieuw leven. De verrijzenis van Jezus heeft ons als mensen in een nieuwe realiteit, een nieuw leven gezet. In die realiteit is het voor de gelovige mens de opdracht om goed te leven in het nieuwe leven dat ons van God gegeven is; goed te leven in de tijdelijkheid van ons aardse leven. Dit is het antwoord op de vraag naar wat wij moeten doen als gelovige mensen: goed leven, goed contact hebben met alle mensen, bijdragen aan de gemeenschap."
Kunt u een positief en negatief punt noemen in de vergelijking tussen de Rooms-katholieke kerk in Polen en in Nederland?
"Het geloof is hetzelfde. De manier waarop het zich uit is soms verschillend. Positief in Nederland vind ik dat een uitvaart persoonlijk is. In Polen is het meer een mis over het geloof in het algemeen. Persoonlijker maken is in Polen moeilijk, omdat er soms wel 10 uitvaarten in één week zijn. Het klinkt misschien vreemd, maar in Nederland is een uitvaart ook een kans voor de kerk. In Nederland gaan veel mensen niet meer naar de kerk. Bij een uitvaart komen zij als familie wel weer in de kerk. Het is dus een moment waar de kerkelijke gemeenschap invloed kan hebben op die mensen. Een goede en persoonlijke uitvaart kan mensen weer aan het denken zetten over hun eigen geloof en de betekenis van de kerkelijke gemeenschap.
Wat ik in Polen positief vind is dat er voor kinderen veel contact is met de kerk; dit vanuit het gezin als vertrekpunt voor de geloofsopvoeding. Kerk en gezin als basis voor geloof horen veel meer als een eenheid bij elkaar. In Polen is het jaarlijkse bezoek van de pastoor aan het gezin. Dat is een goede bron voor het contact tussen gezin en kerk."
Hoe ziet u de kerk over 30 jaar?
"De secularisatie heeft veel invloed op de mentaliteit van de mensen. De kerk heeft als bron de Tien Geboden. Die zijn voor veel moderne mensen niet aantrekkelijk meer, omdat ze gesteld zijn als verbodsbepalingen, als een soort dwangbevelen. Wereldwijd gezien wordt dit meer en meer zo gezien, dus het aantal gelovigen zal afnemen. Dit geldt ook voor Polen. Nu het langzamerhand beter gaat met het land en de noodzaak voor sociale zorg vanuit de kerk afneemt, daalt ook hier het aantal gelovigen. Men denkt dat men de kerk niet nodig heeft en dat de kerk te veel tijd kost. Het is wel een positief teken dat in Nederland in deze geseculariseerde tijd er toch ieder jaar zo’n 1000 nieuwe Rooms-katholieken bijkomen, omdat mensen er als volwassenen zeer bewust voor kiezen om zich te laten dopen en/of vormen in onze kerk. Dat is een teken van hoop."
Met dank aan Hannie Hofland van de redactie van het Parochieblad van Meppel voor het beschikbaar stellen van de gegevens.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten